Pluli na niego, rzucali bananami, brali za terrorystę. "Król Albanii" przetarł szlaki afrykańskim trenerom

Rzadko zdarza się spotkać czarnoskórego menedżera prowadzącego czołowy klub w jakiejkolwiek europejskiej lidze. Nigdy wcześniej nie widziano, aby Afrykanin poprowadził drużynę do tytułu i zagwarantował jej bilet do kwalifikacji Ligi Mistrzów. Do dziś. Ndubuisi “Emanuel” Egbo z albańskiego KF Tirana to pierwszy taki przypadek, a jego historia nie kończy się na pojedynczym sukcesie.

KF Tirana. 25 mistrzostw Albanii, więcej niż jakikolwiek inny klub w tym bałkańskim kraju. Ale zwycięstwo w sezonie 2019/20 oznaczało dla nich zaledwie pierwszy tytuł od dziesięciu lat. Zespół od dawna błąkał się między pierwszą i drugą ligą lub okupował środek tabeli, próbując nawiązać do największych sukcesów z lat 80., 90. i z początku XXI wieku. Tegoroczny triumf przyjęto więc z ogromną pompą, a przede wszystkim z ulgą. A to dlatego, że w poprzednim sezonie “Bardheblute”, czyli “Biało-niebiescy”, o mało co znowu nie spadli z najwyższej klasy rozgrywkowej. A nawet w mistrzowskim zahaczali o strefę spadkową.

Ponadto ich triumf nieoczekiwanie odbił się echem nie tylko w kraju i na Bałkanach, ale sportowa wieść rozniosła się też po całej Afryce. Wszystko dzięki jednemu człowiekowi. Ndubuisi “Emanuel” Egbo pod koniec 2019 roku objął stanowisko menedżera klubu z Tirany. Uczynił to tak samo niespodziewanie jak fakt, w jaki sposób obrana piłkarsko-szkoleniowa droga zaprowadziła go do Albanii.

Pierwszy raz przyjechał tu w 2001 roku. Już w dość dojrzałym dla bramkarza wieku 27 lat, ale z ambicjami, planami i dużymi pokładami pozytywnej energii. Chciał robić wielką karierę międzynarodową, a Albania idealnie pasowała do jego wizji. “Odskocznia do Anglii” - właśnie tam chciał trafić, jak wielu innych nigeryjskich piłkarzy w tamtym czasie. Celestine Babayaro, Daniel Amokachi, a przede wszystkim Nwankwo Kanu byli jego idolami. Trampolina okazała się zapadnią.

Miała być Premier League, została Albania

Egbo, owszem, stał się kluczową postacią klubu z Tirany, ale żaden angielski, niemiecki czy nawet francuski team nie chciał na niego nawet spojrzeć. A przecież grał w reprezentacji Nigerii! W barwach “Super Orłów” wystąpił na dwóch turniejach Pucharu Narodów Afryki, raz został wicemistrzem Czarnego Lądu. Oferty nie wpływały. Zainteresowania brak. W końcu, nie doczekawszy się propozycji ze strony drużyny z jakiejkolwiek poważnej ligi, zakończył karierę w innej albańskiej drużynie, Bylis. Wcześniej kilka lat spędził w Egipcie i RPA.

Tam też zajął się trenerką. Jako doświadczony bramkarz łatwo znalazł zajęcie i przez następnych kilka lat najpierw szkolił golkiperów tam, gdzie skończył z graniem, a później wrócił do Tirany. Znalazł wspólny język z resztą piłkarzy i dzięki charyzmie, wrodzonym “miękkim” zdolnościom, po pewnym czasie awansował na stanowisko asystenta głównego trenera. Kilka razy poproszono go o przejęcie sterów w momencie, gdy pracę tracił jego zwierzchnik, jednak za każdym razem odmawiał. - Mówiłem, że to na razie zbyt duża praca i będę czekał na odpowiedni czas, aby zyskać nieco więcej doświadczenia - wspominał w rozmowie z “BBC”.

W końcu zgodził się na rolę tymczasowego szkoleniowca w połowie tego sezonu, kiedy kolejny menedżer z hukiem wyleciał po serii kiepskich wyników. Egbo zastał drużynę na ósmym miejscu w lidze i z realną groźbą spadku do niższej klasy. Zadebiutował w grudniu zeszłego roku przeciwko Partizani. Największemu rywalowi, drużynie, której KF nie pokonała od sześciu lat.

- Wszyscy stawiali na nas krzyżyk, myśleli, że przegramy 0:5 - wspomina nigeryjski trener. Wygrali 2:1 po bramce w końcówce meczu. Po tym przyszły kolejne dwa zwycięstwa, a gdy statek przestał się kołysać na wzburzonym morzu, był gotowy oddać stery właściwemu fachowcowi wskazanemu przez zarząd. Jednak władze miały inny pomysł i po raz kolejny zwróciły się z prośbą o przyjęcie oferty pełnego etatu. - Po rozmowie z rodziną i duchowym doradcą zaryzykowałem - wyjaśnia Egbo.

Cały czas pod górkę

Nikt nie rozwinął przed nim czerwonego dywanu. O ile kibice jego klubu przyjęli nominację z radością, o tyle fani pozostałych klubów niechętnie widzieli na ławce rezerwowych gości człowieka o innym kolorze skóry. “Niechętnie” to i tak w tym przypadku duży eufemizm. - Jest rasizm, nie da się tego ukryć. W jednym meczu mnie opluli, w innym rzucili bananem. Sędziowie z albańskiego związku oczywiście niczego nie zrobili, ponieważ graliśmy na wyjeździe i nie zamierzali prowokować grupy białych kibiców. Chcąc nie chcąc, musiałem to zaakceptować - opowiada Egbo.

Czasami słyszy na ulicach, co o nim mówi się po albańsku. Doskonale zna język, wszak spędził tu łącznie kilkanaście lat. Uważa, że mentalność “tutejszych” zmienia się bardzo powoli. Pewnego razu, gdy wsiadał do miejskiego autobusu z plecakiem, dwóch mężczyzn z tyłu wdało się w dialog: “ten może nas wysadzić w powietrze, pewnie jest z Al Kaidy”. - Zapytałem ich tylko płynnym albańskim “Może byście już skończyli?”. Wyglądali tak, jakby chcieli szybko zniknąć - przypomina sobie trener.

Dalej robił swoje. Drużyna, w momencie zmiany szkoleniowca, traciła 15 punktów do lidera, a później wygrała 20 meczów z 23 i miała serię 15 spotkań bez porażki. Musiał włożyć wiele pracy, by dobrze nastawić graczy, wskrzesić w nich mentalność zwycięzcy, na nowo rozbudzić twardą osobowość. Sięgnął do nigeryjskich korzeni, wspominał nauki odebrane przez nauczycieli. Chciał, żeby zawodnicy mocno wchodzili w mecz, pokazywali, kto będzie polował, a kto ma być zwierzyną. - Kiedyś mówili, że jeśli nie przyjdziesz na stadion na czas, nie zobaczysz naszego pierwszego gola. Od razu stawialiśmy wszystko na jedną kartę, opłacało się - przyznaje.

Historia pisze się nadal

Mówił, że od czasu jego historycznych wyczynów, kontaktowało się z nim sporo afrykańskich i czarnoskórych trenerów. Porównywali go do wielkich postaci, zasłużonych dla czarnej społeczności. - Mówili mi, że zrobiłem coś na miarę Obamy, kiedy wygrał wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych. Coś, co otwiera drzwi dla wielu osób - Egbo zwierza się, ale po chwili dodaje, że chociaż był szczęśliwy, mogąc przełamać impas wokół afrykańskich trenerów, to konieczne są duże zmiany w ogólnym nastawieniu świata piłki.

Zauważa, że w angielskiej Premier League na próżno szukać czarnoskórych trenerów, a szczególną różnicę widać, kiedy zestawi się kariery białych piłkarzy, przechodzących na emeryturę. Uważa, że afroamerykanie nie mają wystarczających możliwości. Jego też atakowano, wypominano mu brak doświadczenia i umiejętności, chociaż dawno zdobył licencję UEFA Pro, którą w Albanii posiada niewielu trenerów. - Generalnie krytyka dotyczy zagranicznych fachowców, ale i tak media oraz fani łatwiej zaakceptują Włocha niż Nigeryjczyka - przyznaje.

Po osiągnięciu mistrzostwa następnym celem jest Liga Mistrzów. KF Tirana będzie rywalizować w kwalifikacjach o awans do fazy grupowej. Jeszcze żadnemu albańskiemu klubowi nie udało się dostać do tych elitarnych rozgrywek, a najbliżej pięć lat temu był Skenderbeu Korcza, który jednak w ostatniej rundzie eliminacji nie sprostał Dinamu Zagrzeb. Ndubuisi Egbo już raz przebił szklany sufit. Dlaczego nie miałby zrobić tego drugi raz?

Tobiasz Kubocz09 Aug 2020 · 16:00

Spodobał Ci się ten tekst? Więcej od tego autora

Pluli na niego, rzucali bananami, brali za terrorystę. "Król Albanii" przetarł szlaki afrykańskim trenerom

Miała być Premier League, została Albania

Cały czas pod górkę

Historia pisze się nadal

Przeczytaj również

Dyskusja