Dziś losowanie el. MŚ! Nowe zasady, ważne zmiany dla Polski. Oto grupy "śmierci" i "marzeń"
FIFA znowu namieszała przed piątkowym losowaniem grup el. MŚ 2026. Z jednej strony naprawiła własne błędy, z drugiej utrudniła życie reprezentacji Polski. Efekt? Wiemy, że… nic nie wiemy.
W piątek 13 grudnia o 12:00 w Zurychu wystartuje losowanie grup eliminacji do następnego mundialu, który zaplanowano na 2026 r. w Kanadzie, Meksyku i Stanach Zjednoczonych. Eliminacje ruszą za trzy miesiące z hakiem, 21 marca. Rywalizacja w grupach potrwa do 18 listopada, z kolei w marcu 2026 - mniej niż kwartał przed otwarciem MŚ - odbędą się baraże. Dokładając do tego nadchodzące play-offy i finały Ligi Narodów, jasno można stwierdzić, że kalendarz gier wypchany jest do granic możliwości. Najlepszy dowód? W marcu i czerwcu pierwsze cztery kolejki kwalifikacji pokryją się z meczami LN.
Aby to wszystko zmieścić, rozłożyć i podzielić, FIFA wykonała potrójne salto, przy czym sama się zakiwała. Najpierw dokonała wielu ogólnych zmian względem poprzednich mundialowych eliminacji, by uwzględnić wpływ Ligi Narodów na cały system eliminacyjny. Następnie, tuż po zakończeniu fazy grupowej LN w listopadzie, doprecyzowała regulamin, mieszając w nim na całego. Wprowadzone roszady (opisywaliśmy je TUTAJ) uznano za niesprawiedliwe (choć pozytywne dla polskiej kadry), ale wydawało się, że będą obowiązujące. Kto by zmieniał reguły gry last minute? A no FIFA właśnie. Oto bowiem federacja wycofała się z najnowszych, dziwnych pomysłów i raz jeszcze wywróciła stolik. Rzutem na taśmę, kilkanaście dni przed losowaniem!
W efekcie pomocna dłoń wyciągnięta m.in. do ekipy Michała Probierza została schowana - ostateczna wersja zasad jest dla niej mniej korzystna. A co najistotniejsze, mocno różni się względem wcześniejszych ustaleń. Generalnie: u progu losowania biało-czerwoni niewiele wiedzą.
System eliminacji
Zanim jednak przejdziemy do tego, co w kontekście Polski najważniejsze, przybliżymy pokrótce nowy system kwalifikacji na MŚ dla reprezentacji zrzeszonych w UEFA. Zwiększenie liczby uczestników z 32 do 48 spowodowało, że Europa dostanie 16, a nie 13 biletów na turniej, jak było to wcześniej. Powalczą o nie 54 drużyny (bez Rosji), podzielone na 12 grup eliminacyjnych:
- sześć grup po cztery zespoły (A-F)
- sześć grup po pięć zespołów (G-L)
Każdy zmierzy się z każdym, co daje nam zaledwie sześć kolejek w grupach z czterema drużynami i dziesięć kolejek w grupach z pięcioma (osiem meczów plus dwa razy pauza). Większe grupy przystąpią do gry już w marcu, mniejsze dopiero we wrześniu. Bezpośredni awans na MŚ zapewnią sobie zwycięzcy grup. Ekipy z drugich miejsc wezmą udział w barażach/play-offach.
Kalendarz
Koszyki
Zerknijmy sobie na podział na pięć koszyków. Polska znalazła się w drugim - szanse na pierwszy straciła z uwagi na fatalny występ w Lidze Narodów.
Kluczowe w losowaniu będzie też to, jakie zespoły z poszczególnych koszyków zagrają w marcowych ćwierćfinałach oraz barażach/play-offach Ligi Narodów, a jakie (w tym Polska) mają wolne. Wygląda to tak:
Koszyk 1
Play-offy: Holandia, Hiszpania, Chorwacja, Francja, Dania, Portugalia, Włochy, Niemcy (ćwierćfinaliści LN) + Austria i Belgia
Bez gry: Anglia i Szwajcaria
Bez gry: Anglia i Szwajcaria
Koszyk 2
Play-offy: Ukraina, Turcja, Węgry, Serbia, Grecja i Słowacja
Bez gry: Polska, Szwecja, Walia, Rumunia, Czechy i Norwegia
Bez gry: Polska, Szwecja, Walia, Rumunia, Czechy i Norwegia
Koszyk 3
Play offy: Szkocja, Słowenia, Irlandia, Gruzja i Islandia
Bez gry: Albania, Macedonia Płn., Finlandia, Irlandia Płn., Czarnogóra, Bośnia i Izrael
Bez gry: Albania, Macedonia Płn., Finlandia, Irlandia Płn., Czarnogóra, Bośnia i Izrael
Koszyk 4
Play offy: Bułgaria, Kosowo, Armenia
Bez gry: Luksemburg, Białoruś, Kazachstan, Azerbejdżan, Estonia, Cypr, WO, Litwa, Łotwa
Bez gry: Luksemburg, Białoruś, Kazachstan, Azerbejdżan, Estonia, Cypr, WO, Litwa, Łotwa
Zasady losowania i el. MŚ
Co wiemy?
Jeśli chodzi o koszyk nr 1: czterej półfinaliści LN (wygrani niżej widocznych meczów) NA PEWNO znajdą się w grupie czterozespołowej, by zacząć el. MŚ dopiero we wrześniu. W czerwcu będzie ich bowiem czekać rywalizacja o zwycięstwo w rozgrywkach.
Czterej przegrani ćwierćfinałów oraz pozostałe drużyny (Austria, Belgia, Anglia i Szwajcaria) mogą trafić zarówno do cztero (dwa miejsca), jak i pięciozespołowej (cztery miejsca) grupy.
Czyli: Austria, Belgia, Anglia, Szwajcaria, przegrany ćwierćfinału 1, przegrany ćwierćfinału 2, przegrany ćwierćfinału 3, przegrany ćwierćfinału 4 - z tego grona dwie drużyny trafią do grup czterozespołowych, a sześć drużyn trafi do grup pięciozespołowych.
Oznacza to też, że każdy z ćwierćfinalistów będzie wiedział do jakiej grupy trafi, jeśli wygra ćwierćfinał, a do jakiej, jeśli odpadnie. Może sobie przekalkulować, czy przypadkiem nie opłaca mu się… porażka w ćwierćfinale. Absurd goni absurd.
Dalej: kluczowy zapis został zmieniony przy drużynach z koszyków 2, 3 i 4. Wcześniej informowano, że uczestnicy play-offów LN z tych koszyków trafią do grupy czterozespołowej, a pozostałe - w tym Polska - do pięciozespołowej. Ten punkt został usunięty. Każda grupa pięciozespołowa może za to pomieścić maksymalnie jeden zespół z grona: przegranych ćwierćfinałów LN oraz uczestników play-offów. A to dlatego, by podczas gdy ten zespół będzie w marcu grać w LN, pozostałe cztery zagrały między sobą.
W grupie czterozespołowej jest łatwiej - tam takich ograniczeń nie ma. Mogą się w niej znaleźć np. sami uczestnicy finałów i baraży LN.
Stosowane są też kryteria a) polityczne b) geograficzne i c) pogodowe. W ten sposób:
a) Bośnia ani Serbia nie zagrają z Kosowem, Hiszpania z Gibraltarem, a Ukraina z Białorusią (dotyczy to też rywali wymienionych drużyn w LN, o ile tam grają),
b) sporo ograniczeń nałożono na losowanie Azerbejdżanu, Kazachstanu czy Islandii,
c) maksymalnie dwie drużyny z grona: Estonia, Wyspy Owcze, Finlandia, Islandia, Łotwa, Litwa, Norwegia mogą być w tej samej grupie (+ Wyspy O. i Islandia nie trafią na siebie).
Polska - kluczowe zmiany i zależności
Co to wszystko oznacza dla reprezentacji Polski?
Tak jak wspominaliśmy, zmiany względem poprzedniej wersji regulaminu są wyraźne i istotne. Oto bowiem Polska:
- jednak MOŻE trafić do grupy czterozespołowej…
- … czyli ma szansę zagrać w grupie z półfinalistami LN, a więc najmocniejszymi ekipami w stawce,
- nie wie, czy rozpocznie eliminacje w marcu, czy dopiero we wrześniu, co oznaczałoby cztery, a nie dwa wolne “sloty” sparingowe,
- po losowaniu dalej może nie znać rywala z koszyka nr 1, tylko otrzyma informację np. “przegrany ćwierćfinału 1”, “wygrany ćwierćfinału 3”,
- przed losowaniem NIE MA drużyn, na które NA PEWNO nie trafi
Istnieją zależności, które spowodują, że ostatni punkt ulegnie zmianie w trakcie losowania - to w przypadku wylosowania Polaków do grupy pięciozespołowej (G-L). Półfinalistę LN mogą wylosować bowiem tylko w grupie czterozespołowej (A-F). A tam, powtórzymy się, różne ograniczenia nie obowiązują.
Zakładając udział biało-czerwonych w grupie pięciozespołowej, kluczowa jest tutaj opisana wyżej reguła obecności maksymalnie jednej drużyny z Ligi Narodów w takiej grupie.
Czyli, przy obecności Polski w większej grupie, pięciozespołowej:
- jeśli biało-czerwoni z koszyka nr 1 wylosują kogokolwiek z LN (a więc każdego poza Anglią i Szwajcarią), np. przegranego ćwierćfinału 1, to z koszyków nr 3 i 4 NA PEWNO unikną drużyn z Ligi Narodów, a więc: Szkocji, Słowenii, Irlandii, Gruzji, Islandii (koszyk nr 3) oraz Bułgarii, Kosowa i Armenii (koszyk nr 4),
- jeśli z kolei trafią Anglię lub Szwajcarię, to będą mogli dostać do grupy zespół z LN z koszyka nr 3. Jeśli i to się nie wydarzy, z koszyka nr 4 dostępne będą Bułgaria, Kosowo i Armenia.
Zawiłe? Absolutnie. Jakieś przykłady? Proszę bardzo (mowa oczywiście dalej o grupach pięciozespołowych):
- Z koszyka nr 1 Polska trafia na Niemcy (ćwierćfinalistę LN). Oznacza to, że z koszyka nr 3 uniknie np. Szkocji, a z nr 4 - Bułgarii,
- Z koszyka nr 1 Polska trafia na Anglię (nie gra w LN). Oznacza to, że z koszyka nr 3 może wylosować Szkocję lub np. Słowenię, ale wtedy z koszyka nr 4 nie wylosuje Bułgarii, Kosowa ani Armenii,
- Z koszyka nr 1 Polska trafia na Szwajcarię (nie gra w LN). Z koszyka nr 3 los przydziela jej Albanię. Z koszyka nr 4 może więc trafić np. na Kosowo.
Grupy “śmierci” i “marzeń” dla Polski
Co byłoby dla Polski lepsze - cztero- czy pięciozespołowa grupa? Pięciozespołowa. Oznaczałoby to uniknięcie gry z najmocniejszymi rywalami, czyli półfinalistami LN. Ponadto z pozostałych uczestników LN Polacy mogliby trafić na maksymalnie jeden zespół. Plus zaczęliby grę już w marcu, a nie we wrześniu.
Idąc tym tropem, sprawdźmy przykładowe grupy “śmierci” i “marzeń” dla biało-czerwonych.
Grupa “śmierci”: Hiszpania, POLSKA, Szkocja, Bułgaria
Grupa “marzeń”: Austria, POLSKA, Czarnogóra, Litwa, Liechtenstein
Jak awansować na MŚ?
Wygrać grupę lub wejść po barażach, z czego Polska korzystała przy okazji MŚ 2022 oraz EURO 2024.
Zgodnie z tym, co pisaliśmy wyżej, UEFA ma do dyspozycji 16 miejsc na mundial. 12 zajmą triumfatorzy grup eliminacyjnych. Pozostałe cztery obsadzą zwycięzcy baraży/play-offów zaplanowanych na marzec 2026 r. Zagra w nich 16 drużyn - 12 z drugich miejsc w grupach oraz cztery z najwyższym rankingiem Ligi Narodów, które ukończą eliminacje na miejscu trzecim lub niższym. Polska przez furtkę LN tym razem nie załapie się do baraży, bo spadła z Dywizji A.
Zasady marcowych baraży są jasne: losowanie podzieli 16 uczestników na cztery ścieżki po cztery drużyny każda. W każdej ze ścieżek zaplanowano półfinały i finał - po jednym meczu. Zwycięzcy finału zakwalifikują się na mundial. Pełne grono przedstawicieli UEFA na MŚ 2026 poznamy 31 marca 2026 r. Turniej wystartuje 11 czerwca.