Korea Północna mistrzem świata. To nie dowcip. Mają tam odpowiednik Yamala

Wszystko wydarzyło się w szalenie małym odstępie czasu. Najpierw w czempionacie do lat 20, który miał miejsce na przełomie sierpnia i września w Kolumbii, triumfowały podopieczne Ri Song-ho. Nie minęły dwa miesiące, a po mistrzostwo świata sięgnęły również ich koleżanki z drużyny U-17. Korea Północna w tym roku w kobiecym futbolu młodzieżowym nie miała sobie równych i sięgnęła po wszystko, co się tylko dało. I co ciekawe, nie było to wcale aż tak wielkie zaskoczenie.

Na północ od 38. równoleżnika piłka nożna stanowi od lat jeden z filarów sportowego ekosystemu. I o ile futbol w wykonaniu panów nie przysparza Kim Dzong Unowi zbyt wielu powodów do dumy, o tyle panie, zwłaszcza na poziomie młodzieżowym, zachwycają i stanowią przykład dla swoich kolegów po fachu. Koreanki są obecnie jedną z najbardziej liczących się nacji na całym świecie. I gdyby nie sytuacja panująca w tym państwie, to pewnie o wielu z tych dziewczyn już niedługo zrobiłoby się głośno w Europie - nie tylko przez pryzmat ich świetnych występów na turniejach reprezentacyjnych.

Oba tegoroczne triumfy nie były przypadkowe. Na MŚ U-20 Korea Północna wręcz przejechała się po swoich rywalkach. W fazie grupowej strzeliła aż 17 goli i nie dała szans Holandii, Argentynie oraz Kostaryce. Po wyjściu z grupy straciła już tylko dwa trafienia i to w wygranym aż 5:2 spotkaniu 1/8 finału przeciwko Austrii. Później trzy wygrane po 1:0 z Brazylią, Stanami Zjednoczonymi i Japonią, czyli liczącymi się siłami w futbolu kobiecym, doprowadziły reprezentację Korei Północnej do trzeciego triumfu w historii ich udziałów w mundialu U-20.

Apetyty Koreanek nie zostały jednak wtedy do końca zaspokojone. Zawodniczki z drużyny U-17 nie chciały być słabsze od starszych koleżanek i na turnieju rozegranym na Dominikanie również sięgnęły po złoto. I w tym przypadku powtórzył się podobny scenariusz - łatwe wygranie grupy z Anglią, Kenią i Meksykiem oraz triumfalny marsz w fazie pucharowej wiodący przez rywalizację z Polską, USA i Hiszpanią. Również w tej kategorii wiekowej było to już trzecie mistrzostwo świata w historii Korei Północnej, które tylko potwierdziło pozycję tego kraju na arenie międzynarodowej.

- Już od połowy lat 80. kobieca piłka jest w Korei Północnej poważnie traktowana. Dziewczynki grają w futbol w szkołach, a skauci jeżdżą po kraju i szukają najlepszych, które trafiają do akademii i szkolą się w dobrych warunkach. To daje efekty, bo Koreanki już kilka razy zdobywały medale mistrzostw świata w młodzieżowych kategoriach wiekowych - mówi nam Michał Banaszak, założyciel Polskiego Instytutu Dyplomacji Sportowej.

Nie jest też tak, że Korea Północna osiąga sukcesy jedynie w młodszych kategoriach wiekowych. Seniorska reprezentacja może i nie ma aż tak okazałych osiągnięć, ale wystąpiła dwukrotnie na Igrzyskach Olimpijskich, a trzy razy triumfowała w Pucharze Azji. Problem w tym, że po raz ostatni wzięła udział w tym drugim czempionacie aż 14 lat temu. Tylko o rok krócej czeka z kolei na udział w mundialu. Na feralnym turnieju w Niemczech w 2011 roku część Koreanek nie przeszła bowiem testów antydopingowych. Sztab tłumaczył, że podczas treningu w piłkarki trafił piorun, a do ich wyleczenia użyto gruczołów piżmowca, które mogły być przyczyną pozytywnego wyniku testów. I choć FIFA uznała takie tłumaczenie za prawdopodobne, to wykluczyła Koreanki z kolejnych mistrzostw.

- Z kolei w trakcie pandemii koronawirusa Kim Dzong Un zamknął kraj i nie pozwolił sportowcom jeździć na zawody. W ten sposób tamtejsze reprezentacje opuściły eliminacje mundialu. Nie zmienia to faktu, że piłkarki mają szansę, by pokazać się w czołówce. Ostatnie turnieje opuściły przez COVID i kuriozalną wpadkę dopingową. Choć brak ogrania zawodniczek w silnych klubach oczywiście też działa na ich niekorzyść, być może na kolejnym mundialu reprezentacja oparta na tegorocznych mistrzyniach świata znowu pokaże się szerszej publiczności - nie wyklucza Banaszak.

Seniorska kadra kobiet i tak ma się dużo lepiej niż drużyna mężczyzn. Ta również straciła eliminacje do ostatniego mundialu z uwagi na izolację związaną z pandemią. Z kolei w aktualnie trwającej rywalizacji o udział w MŚ 2026 jej szanse na wejście do kolejnej fazy eliminacji są już tylko iluzoryczne. Koreańczycy na mundialu w sumie wystąpili zresztą dotąd tylko dwukrotnie. W 1966 dotarli aż do ćwierćfinału, w którym prowadzili z Portugalią już 3:0, ale ostatecznie przegrali 3:5. Z tym samym rywalem Koreańczycy zmierzyli się również podczas swojego drugiego udziału w mundialu. W 2010 roku nie wyszli jednak z grupy, która oprócz tych dwóch ekip składała się także z Brazylii oraz Wybrzeża Kości Słoniowej.

- W piłce seniorskiej - również tej kobiecej - konkurencja jest dziś bardzo silna. Na mundialu w 1966 nikomu nieznani północnokoreańscy piłkarze doszli do ćwierćfinału i postraszyli w nim Portugalię. Dziś coś takiego wydaje się niemożliwe, bo jednak liczy się międzynarodowe ogranie. Nawet jeśli Maroko sprawiło sensację i doszło do półfinału w Katarze, to głównie dzięki piłkarzom grającym na co dzień w dobrych i bardzo dobrych europejskich klubach. Z kolei niemal wszyscy obecni reprezentanci Korei Północnej grają w swojej lidze, co blokuje rozwój tamtejszej piłki - opowiada nasz rozmówca.

Z tego samego powodu jedynie od wielkiego święta możemy podziwiać też Choe Il-son. Ta urodzona w 2007 roku napastniczka jest jedną z najbardziej utalentowanych piłkarek swojego pokolenia na całym świecie. Pod pewnym względem jest dla kobiecej piłki kimś takim jak Lamine Yamal w futbolu męskim - zresztą są oni rówieśnikami. Tyle że reprezentant Hiszpanii aktualnie jest liderem Barcelony, natomiast Choe Il-son, która w tym roku triumfowała na obu młodzieżowych mundialach, występuje w rodzimym Klubie 25 Kwietnia i niewiele wskazuje, by w najbliższym czasie miała się przenieść do szerzej znanego zespołu.

- Abyśmy usłyszeli więcej o Choe Il-son, musiałaby zacząć grać w jakimś europejskim czy amerykańskim klubie, żeby można było ją regularnie oglądać. Z powodów politycznych przeprowadzka do USA jest niemożliwa, a do Europy mało prawdopodobna. Pewnie zostanie więc czekać na jej kolejne mecze w reprezentacji. Choć w przypadku piłkarzy, niektórym zdarzało się w ostatnich latach grać w Europie. Był “północnokoreański Rooney”, czyli Jong Tae-se, który grał w 2. Bundeslidze czy Han Kwang-song, któr przez moment znalazł w kadrze Juventusu - przypomina nasz rozmówca.

Aktualna drużyna Cho Il-Son podlega bezpośrednio pod Ministerstwo Obrony, czyli de facto północnokoreańską armię. Inną liczącą się ekipą w tamtejszej lidze kobiet jest z kolei Amnokgang Sports Club, czyli drużyna będącą we władaniu Ministerstwa Bezpieczeństwa, w skład którego wchodzi policja. Podobna sytuacja ma również miejsce w rozgrywkach męskich. Kluby są albo uzależnione od danych agencji rządowych, albo od państwowych firm. A to oczywiście nie do końca sprzyja rozwojowi piłki - przynajmniej na poziomie seniorskim, bowiem w futbolu młodzieżowym również panowie potrafili w XXI wieku sięgnąć po medale mistrzostw Azji.

Izolacja jest zapewne główną przeszkodą przed tym, aby północnokoreańska piłka wykonała kolejny krok naprzód. Na razie stanowi jednak problem przede wszystkim w futbolu męskim. Kobieca reprezentacja w aktualnym rankingu FIFA zajmuje bowiem dziewiąte miejsce, zdarzało się, że była nawet piąta, a przez ostatnie dwie dekady nie spadła poniżej 12. lokaty. Niestety te sukcesy nie do końca są konsumowane przez państwo. Władze doceniają je jedynie na arenie krajowej, a brak możliwości wyjazdu nie jest korzystny dla młodych zawodniczek i zawodników. Jeśli z kolei już jakiś znany zagraniczny atleta przyjeżdża do Korei Północnej, to nie do końca po to, aby dzielić się tam swoją wiedzą.

- Chyba najgłośniejszym takim przypadkiem było zaproszenie Dennisa Rodmana. Były mistrz NBA nie mógł się nachwalić Kima, gdy grał w kosza na jego urodzinach. Jeśli już Kim wykorzystuje politycznie sport, to na użytek wewnętrznej propagandy. Tak było choćby w przypadku doniosłego relacjonowania zdobyczy olimpijskich czy obecnych sukcesów piłkarek - zauważa Banaszak.

Być może szansą na zmianę takiego postrzegania Korei Północnej byłoby zorganizowanie przez ten kraj jakiejś dużej imprezy sportowej. W przeszłości w mediach przewijały się doniesienia na temat tego typu planów. Kim Dzong Un jest wielkim fanem sportu, szczególnie koszykówki, a sam mieszkał też poza ojczyzną, kiedy uczył się w Szwajcarii. Z pewnością mógłby wykorzystać sport w celu ocieplenia wizerunku Korei Północnej na arenie międzynarodowej. Wiązałoby się to jednak ze zmianą podejścia tego kraju w kwestii izolacji, a w obecnej sytuacji politycznej chyba nie ma na to większych szans.

- Ogrzanie się w blasku jakieś organizowanej w kraju imprezy raczej nie wchodzi w grę. Pojawiały się pomysły przeprowadzenia tam niektórych zawodów Igrzysk Olimpijskich w 2018 roku czy rozegrania jakiegoś turnieju piłkarskiego pod patronatem FIFA, ale nic z tego nie wyszło. Kim może i chciałby coś takiego zrobić, ale wiązałoby się to z koniecznością wpuszczenia do siebie zagranicznych kibiców i dziennikarzy. A tego z kolei pragnie za wszelką cenę uniknąć - podsumowuje nasz rozmówca.