Gwiazdor krytykowany, ale to nie on jest problemem. Efekt kryzysu Man United. "Mało kto by sobie poradził"

W dyskusjach na temat słabej formy Manchesteru United w tym sezonie bardzo często przewija się osoba Casemiro. Brazylijczyk rzeczywiście w ostatnich miesiącach nie wygląda najlepiej i do końca nie przypomina dominującego na boisku defensywnego pomocnika z czasów gry w Realu Madryt. Nadmierna krytyka skierowana tylko w jego kierunku to jednak zdecydowane uproszczenie problemu. “Czerwone Diabły” mają wiele kłopotów, a duża ich część skupia się w środku pola. Na barkach 31-latka obecnie spoczywa ogromna odpowiedzialność - można by było nawet stwierdzić, że zbyt duża do uniesienia. Stabilizowanie dysfunkcyjnego zespołu w pojedynkę to coś, czego nie byłby w stanie zrobić praktycznie nikt. I o ile należy od niego wymagać dużo, bo w barwach “Królewskich” prezentował naprawdę elitarny poziom, o tyle nie można oczekiwać, że w pojedynkę, właściwie bez wsparcia, będzie w stanie łatać wielką dziurę przez pełne 90 minut. Erik ten Hag musi zareagować, bo problem sięga dużo głębiej, niż tylko do utytułowanego piłkarza z Brazylii.

Cztery porażki w pierwszych sześciu meczach we wszystkich rozgrywkach. Manchester United nie zaliczył tak słabego startu sezonu od 1986 roku - jeszcze przed erą Sir Alexa Fergusona. Nastroje wśród kibiców, nawet pomimo ostatniej wygranej z Burnley i dobrego występu przeciwko Crystal Palace w Carabao Cup, są więc rzecz jasna słabe. Krytyka w ostatnich tygodniach wybrzmiewała naprawdę głośno. W tych spotkaniach w oczy rzucała się zwłaszcza katastrofalna postawa środka pola, który przegrywał rywalizację w starciu z właściwie każdym rywalem.

Wolverhampton przez praktycznie całe 90 minut miało tam autostradę. Arsenal, Bayern czy Brighton, a chwilami nawet Burnley rozgrywały piłkę bez większego problemu, momentami bawiąc się z podopiecznymi Ten Haga. Nie bez powodu mówi się, że mecze wygrywa się w środkowej strefie boiska. Z tak funkcjonującym sercem zespołu nie da się, na dłuższą metę, osiągać korzystnych wyników.

W poszukiwaniu przyczyn dziur w linii pomocy palce najczęściej kierowane są w kierunku Casemiro. Defensywny pomocnik, który w pierwszej połowie poprzedniej kampanii zdecydowanie uszczelnił tę formację, w ostatnim czasie wygląda gorzej, niż jeszcze kilka miesięcy temu. Wylicza mu się, że to najczęściej mijany zawodnik w całej lidze. “Daily Mail” 19 września zwracało uwagę, że “Case” daje się przedryblować dwukrotnie częściej niż w swoim ostatnim sezonie na Santiago Bernabeu. Pojawiają się więc uzasadnione pytania i wątpliwości dotyczące Brazylijczyka. Że piłkarz uważany swego czasu za najlepszego na świecie na swojej pozycji, zalicza zjazd i wypisuje się z poważnego futbolu. To oczywisty podejrzany, najłatwiejszy kandydat na winowajcę. Sprawa jest jednak zdecydowanie bardziej złożona. Zrzucenie na niego całej odpowiedzialności wręcz go krzywdzi.

Manchester United najczęściej gra trójką w środku pola. Casemiro, oczywiście, jest najniżej ustawionym z pomocników. Ma zabezpieczać, “czyścić”, dawać swobodę bardziej kreatywnym partnerom. Już od pewnego czasu taki pomysł jednak nie działa. On po prostu nie wyrabia, bo ma naprawdę mnóstwo roboty.

- Pomoc Manchesteru United nie istniała, była opustoszała. To powód do zmartwień. Jeśli widziałeś okres przygotowawczy, pozostawianie Casemiro samego sobie, by pozwolić Masonowi Mountowi i Bruno Fernandesowi na ruszenie do przodu wyglądało fajnie, ale trzeba mieć balans. Ofensywna trójka nie pracowała wystarczająco w defensywie - zwracał uwagę Gary Neville po inauguracyjnym spotkaniu z Wolves. Jego obserwacje potwierdziły się również w kolejnych spotkaniach.

Chorobą United w środkowej strefie boiska jest absolutny brak wyważenia. Podstawowy w koncepcji Ten Haga duet Fernandes i Mount to piłkarze “chorobliwie kreatywni” - zbyt często podejmujący ryzyko i w rezultacie oddający futbolówkę rywalom. Obaj grają na skuteczności podań wynoszącej około 70-75%. Bardzo niskiej jak na środkowych pomocników. Dodatkowo są też bardzo ciężko pracującymi w pressingu, ale przy tym aż “nadaktywnymi”, doskakującymi wysoko, lecz bez względu na partnerów, co nieraz powoduje, że tworzy się za nimi otwarta, możliwa do wykorzystania przez rywali przestrzeń.

A jeśli nie oni? Christian Eriksen już od pewnego czasu jest strasznie ślamazarny i nie angażuje się w działania defensywne. Porażka z Bayernem boleśnie obnażyła jego problemy - zaliczył nawet nieodpowiedzialną, dziecinną stratę, która ostatecznie poskutkowała rzutem karnym i golem na 3:1. Scott McTominay mógłby w teorii wnieść dynamikę i wybieganie, ale gdy dostaje szanse, nie daje argumentów. Przeciwko Brighton spędził na murawie 85 minut i zaliczył zaledwie 22 kontakty z piłką. Z kolei na Allianz Arena, choć wszedł ze świeżymi siłami w końcówce, nie raczył nawet spieszyć za kontrą rywali po własnej stracie.

Aż do wtorkowego, pucharowego spotkania z Crystal Palace (3:0) pomoc “Czerwonych Diabłów” charakteryzował brak woli walki. Próżno było szukać w niej zrozumienia i chęci współpracy, zwłaszcza bez piłki. Regularnie w drugich częściach meczów wyglądała ona na kompletnie zajechaną, grającą na stojaka i kompletnie zagubioną. Jeśli chodzi o wspomniane wcześniej fatalne statystyki przedryblowania, to Mount w swoich dwóch ligowych występach dawał się ogrywać z porównywalną częstotliwością do Casemiro, a w całej Premier League, obok Brazylijczyka, mamy jeszcze tylko dwóch piłkarzy miniętych więcej razy niż Bruno Fernandes. Sprzątanie bałaganu spada więc na eks-zawodnika Realu Madryt. Problem w tym, że do posprzątania ma prawdziwą stajnię Augiasza, a praktycznie nikt mu w tym nie pomaga.

Boisko nie miało litości: nawet zmiana systemu z trójki na czwórkę środkowych pomocników nie pomogła. Również w takim zestawieniu 20-krotni mistrzowie dali się zdominować “Mewom”, a nawet beniaminkowi z Burnley, pozwalając mu operować piłką przez 61% czasu. Powrót do zdrowia Sofyana Amrabata - piłkarza, który powinien ostrożniej operować futbolówką i odznaczać się większą odpowiedzialnością, gdy drużyna jej nie ma, może pomóc wnieść stabilizację. W taki obrót spraw wierzy m.in. dawny gracz United, Rio Ferdinand.

- Czasem będziemy potrzebowali zagrać dwiema “szóstkami”, będzie kimś, kto może wówczas się przydać - mówił na swoim youtube’owym kanale. - Po to przyszedł. To defensywny pomocnik o dużych umiejętnościach, ustawienie nisko to jego rola. Mieliśmy takich piłkarzy jak Fred, McTominay - bez urazy, chcieli grać dobrze, ale zawsze powtarzałem, że jeśli patrzysz na ich profil, to nie oferowali zbyt dużo w obronie. On to ma, to jego styl. To walczak, zatrzymuje grę rywali, dobrze się ustawia i jest bardzo zdyscyplinowany. Tego właśnie potrzebujesz na jego pozycji.

Wygrany mecz z Palace przyniósł pozytywne znaki. Debiut Marokańczyka w podstawowym składzie, w nietypowej dla niego roli - schodzącego do środka lewego obrońcy, przyniósł wreszcie występ, w którym ekipa z Old Trafford miała pełną kontrolę nad boiskowymi wydarzeniami. Naturalnie, mowa o starciu z drugim garniturem “Orłów”, ale wreszcie nie brakowało energii i umiejętności utrzymania piłki. Casemiro, Amrabat, Mount i wprowadzany od kilku tygodni do pierwszego zespołu Hannibal Mejbri dobrze współpracowali i zdominowali środkową strefę boiska. Może i rywal nie należał do najmocniejszych, ale personalia obok Brazylijczyka się zmieniły, większy nacisk położono na rozsądne dysponowanie futbolówką, cały zespół na tym skorzystał, a on zaliczył świetne zawody.

Nie da się zaprzeczyć temu, że Casemiro nie grał na starcie kampanii na miarę pełni swoich możliwości. Nawet jeśli przeciwko “The Clarets” widać było u niego delikatny progres, a z Palace wyglądał już bardzo dobrze. Po niedawnym meczu reprezentacji przeciwko Peru brazylijski portal “Terra” pisał o nim:

- Świetny pomocnik Casemiro zaliczył swój najgorszy występ w narodowych barwach. Wszystko robił źle, przyprawiał kibiców o dreszcze.

W klubie bardzo często, jak na wyznaczone sobie wysokie standardy, “Case” spóźnia się czy daje się ograć na raz. Jeśli chodzi o statystyki w lidze, tylko raz w całej swojej karierze miał sezon, w którym zaliczał mniej odbiorów (aktualnie 1,75 na 90 minut, w 2020/21 - 1,52). Nigdy nie wypadał tak mizernie, jeśli chodzi o przechwyty (0,70 na 90 minut - najgorszy dotychczas wynik to 1,33) czy wygrane pojedynki z piłką przy nodze (zaledwie 25%). To jednak również wypadkowa tego, w jakim otoczeniu się znajduje.

Nie zapominajmy, że Brazylijczyk pracował latami na miano absolutnie wybitnego gracza, “czyszcząc” w genialnym tercecie, u boku Toniego Kroosa i Luki Modricia - piłkarzy absolutnie niesamowitych. Przy nich miał zdecydowanie mniej roboty, nie był stale “podłączany do prądu”. Na Old Trafford nie ma ani chwili, by odetchnąć. Więcej roboty to więcej błędów i dodatkowe obciążenie fizyczne, mniejsze wsparcie partnerów to większe ryzyko tego, że rywale wykorzystają przewagę liczebną. W Realu, nie ujmując jego klasie, było łatwiej.

- Nie sądzę, że jest “nieruchawy” - mówił o nim na antenie “talkSPORT” były reprezentant Anglii, Danny Murphy, odpowiadając na zarzuty Grahama Sounessa wobec gracza “Czerwonych Diabłów”. - Jest zdecydowanie lepszy. Wszystko zależy od dynamiki zespołu, tego, jak do niego pasuje i sposobu postrzegania przez ludzi. To defensywny pomocnik, gdyby grał w linii z lepszą organizacją taktyczną w obronie, nie byłby tak odizolowany (...). To świetny piłkarz, nie wygrywasz Ligi Mistrzów, tak, jak to robił w Madrycie, jeśli jesteś “nieruchawy”. (...) Uważam, że wróci do zeszłorocznej formy, ale potrzebuje odpowiedniego wsparcia, które mu pomoże.

Możliwe, że na Old Trafford poczyniono podstawowy błąd już na samym starcie: założono, że postawę z Realu przełoży jeden do jednego na występy z diabełkiem na piersi, w zdecydowanie mniej przyjaznym środowisku. Takie myślenie było z góry skazane na porażkę - nawet jeśli początkowo, tuż po wejściu do składu, dał duży skok jakościowy. Należy też pamiętać, że zbiegł się on ze sprzyjającym ułatwieniu mu pracy przyjęciem bardziej zachowawczej postawy przez drużynę. W obecnych rozgrywkach nawet to nie działa.

Przed Manchesterem United jeszcze długa droga do powrotu do odpowiedniej, satysfakcjonującej formy. Plaga kontuzji oczywiście nie pomaga, ale i trener musi wyciągnąć naprawdę wiele wniosków z pierwszych, mocno rozczarowujących tygodni. Słaba postawa Casemiro to nie główna przyczyna kryzysu - ba, w pewnym sensie jest nawet jego skutkiem. Chyba nie ma na świecie defensywnego pomocnika, który uniknąłby krytyki i podobnych mu problemów w jego położeniu z pierwszych spotkań.

Wiele będzie zależeć od tego, jakie decyzję podejmie w najbliższych tygodniach Ten Hag. Personalia i ewentualne zmiany taktyczne mogą pomóc w opanowaniu problematycznego chaosu z pierwszych sześciu meczów. Jeśli on zniknie, 31-latek wróci do odpowiedniej formy. Albo inaczej - będzie wreszcie miał możliwość grać w otoczeniu pozwalającym mu do niej nawiązać.

To wciąż centralna postać zespołu, pomagająca trzymać wydarzenia na murawie w ryzach. Ale sam nie zrobi wszystkiego. Teraz pora na weryfikację tego, co widzieliśmy w Pucharze Ligi, zarówno jeśli chodzi o postawę całej drużyny, jak i samego piłkarza, choć są to naczynia połączone.

Przytoczone statystyki na podstawie danych portalu “FBref”.