Dorastał w piekle, był ofiarą rasizmu i prześladowań, ból gasił na boisku. "Dziadziu, będę grał w Barcelonie"

***

- Zawsze byłem tutaj na boiskach, zawsze grałem w piłkę - powiedział do mikrofonu ubrany w beżowy dres i dobraną pod kolor czapkę z daszkiem Depay, podczas otwarcia boiska latem 2019 roku. - Sami widzicie efekt.

Efekt jest taki, że Depay dorósł do roli odnoszącego sukcesy, wysuniętego napastnika reprezentacji Holandii. Gdyby nie kryzys finansowy, jaki dotknął Barcelonę, grałby u boku Lionela Messiego oraz Antoine’a Griezmanna. W Lyonie jest bezsprzecznym liderem.

Depay to jeden z najbardziej ekstrawaganckich zawodników na świecie. Ciężko uwierzyć, że dorastał w takim miejscu jak Moordrecht, graniczącym z łąkami farmerskimi i zamieszkałym przez 8 700 ludzi. To nie jest bardzo żyzny grunt dla profesjonalnych piłkarzy. Na stołówce lokalnego klubu, oprócz koszulki Depaya, wisi ta należąca do Leena van Steensela, czyli głównie rezerwowego w pierwszoligowym Excelsiorze. Kiedy wspomina się tam imię “Memphis”, nie wszyscy są pozytywni.

- Powinien podarować klubowi tysiąc piłek - powiedział pewien krępy, rozgniewany człowiek.

Nie jeden mieszkaniec skarżył się też, kiedy Depay przyjechał spóźniony swoim Bentleyem, przed towarzyszącym mu vanem z eskortą, na otwarcie wspomnianego boiska. Słynne holenderskie powiedzenie mówi, że “już zachowywanie się normalnie jest wystarczająco zwariowane”. Z drugiej strony, tamtejsze dzieci nadal rozmawiają o tamtym dniu, kiedy Depay poświęcił im czas i zagrał z nimi w piłkę. W jego obronie zawsze stanie również społeczność Molukańczyków w Moordrecht.

A okazji do tego było wiele. Spośród holenderskich piłkarzy od lat to Depay jest tym, o którym mówi się najwięcej. Jeśli nie o jego nowej linii ubrań czy rekordowo szybkiej rekonwalescencji po poważnej kontuzji kolana, to o zdjęciu z posta na Instagramie, na którym pozuje z legrysem (krzyżówką tygrysa z lwem), czy wreszcie przedstawiającego go odpoczywającego na jachcie ze szklanką whisky i naszyjnikiem wartym 100 tysięcy euro. Są też jego wypełnione biblijnymi odniesieniami wywiady, nowa cieszynka po zdobytej bramce, pojawienie się podczas demonstracji przeciwko rasizmowi w Amsterdamie, ogromny tatuaż głowy lwa na plecach czy publikacja bezlitosnej biografii.

Pod względem piłkarskim od początku kariery wyróżnia się on spektakularnymi, intuicyjnymi, “ulicznymi” akcjami, znakomitą techniką strzału i odwagą. Do wielkiego futbolu przebił się w PSV, jako lewoskrzydłowy pod wodzą Phillipa Cocu. Louis van Gaal powołał go następnie na mistrzostwa świata w 2014 roku. Tam strzelił po golu przeciwko Australii oraz Chile, ale był głównie rezerwowym w drużynie, która nieoczekiwanie zakończyła turniej na trzecim miejscu, ale nie potrafiła później zakwalifikować się na dwie kolejne, wielkie imprezy. Złote pokolenie składające się z van Persiego, Robbena, van der Vaarta czy Sneijdera pożegnało się z reprezentacją, a nowe - z Depayem, Virgilem van Dijkiem, Frenkiem de Jongiem czy Matthijsem de Ligtem - potrzebowało trochę czasu, aby wypełnić powstałą lukę.

Depay ma za sobą raczej nieszczęśliwy epizod w Manchesterze United. Z pomocą firmy specjalizującej się w analizie danych w 2017 roku wybrał Lyon jako swój kolejny przystanek. To połączenie okazało się doskonałe, podobnie jak pojawienie się rok później Ronalda Koemana na stanowisku selekcjonera reprezentacji Holandii. Koeman widział w Depayu środkowego napastnika, ze swobodą poruszania się po boisku mającą pozwolić mu podążać za intuicją i nie być ograniczonym obowiązkami defensywnymi. Jego statystyki (11 goli, 12 asyst w 19 meczach) były w erze Koemana zdumiewające. Depay jest obecnie jedynym holenderskim napastnikiem klasy międzynarodowej.

To kosmopolita oraz przedsiębiorca, który mówi (lub rapuje) mieszanką języka angielskiego i “ulicznego” holenderskiego. To dość niesamowite, że pochodzi on z cichego miasteczka Moordrecht, gdzie praktycznie nikt nie mówi ani nie zachowuje się w taki sposób; gdzie życie jest przez większość czasu ciche.

Tam nie cieszył się beztroskim dzieciństwem. Przeciwnie. Jego ghański ojciec porzucił rodzinę w pośpiechu, kiedy Memphis miał trzy lata. Jego mama wyszła po raz drugi za mąż za sąsiada w 2002 roku. Razem z ośmioletnim wtedy Memphisem wprowadzili się do jego domu, w którym mieszkało już 10 dzieci sąsiada.

To było piekło, które Depay opisał w swojej autobiografii zatytułowanej “Serce lwa” i wydanej w 2019 roku. Był stale atakowany przez współlokatorów.

- Zazwyczaj dochodziło do walk na pięści, ale wiele razy grożono mi też nożem - napisał. - Innym razem jeden chłopiec zacisnął kombinerki na moim uchu i zaczął mocno naciskać. Stale musiałem być czujny. Nazywano mnie “małpą” i “gówniarzem”.

Od tamtej pory szedł przez życie przerażony. Raz przez długi czas nie chciał wyjść spod szkolnej ławki, stracił szacunek do innych i siebie samego, wdawał się w ciągłe walki i w zasadzie nikomu nie ufał. Na dalszych stronach książki napisał, że tamten etap nauczył go, jak przetrwać.

Tylko kiedy grał w piłkę, czuł się wolny.

- Gasiłem cały ból na boisku - przyznał. - To była moja forma oderwania się od tego wszystkiego. A raczej wyzwolenie. Musiałem być najlepszy i “zjeść” na murawie wszystkich.

Zamieszkawszy z dziadkiem Keesem i babcią Jans, którzy także mieszkali w Moordrecht, Memphis odzyskał trochę życiowego szczęścia. Zwłaszcza u boku Keesa, z którym lubił wędkować. Lub podczas gry karcianej “Skip-Bo” razem z babcią. Dziadek był utalentowanym gimnastykiem i skoczkiem wzwyż. Memphis też dobrze radził sobie w gimnastyce, ale piłka nożna była jego największą pasją.

Czteroletni Memphis przewidział w rozmowie z nieżyjącym już dziadkiem, że jego kariera się rozwinie.

- Dziadziu, będę grał w Barcelonie - wyznał mu.

Taka była różnica pomiędzy Memphisem a dziadkiem Keesem, który był bardzo zadowolony ze swojego charakterystycznego, typowo holenderskiego domu, jak większość ludzi z Moordrecht.

- Memphis zawsze myślał o większych rzeczach - powiedziała babcia piłkarza.

W przerwach między wszystkimi swoimi aktywnościami, nadal lubi odwiedzić ją w Moodrecht.

- Wpadam na grę w “Skip-Bo” - zdradził. - Tak jak kiedyś.

***

Bart Vlietstra pisze dla dziennika De Volkskrant

Obserwujcie go na Twitterze @BVlietstra

Pozostałe teksty z serii EUROekspert powstałe we współpracy z The Guardian znajdziesz TUTAJ