Kiedy mamy do czynienia z ustawionymi meczami?
Przystępując do obstawiania określonego spotkania sportowego gracz wierzy, że rozstrzygać się ono będzie w duchu sportowym, a zdarzenie wygra drużyna lub zawodnik będąca tego dnia po prostu lepsza. Często jednak okazuje się, że podczas startu jedna ze stron korzystała z niedozwolonych środków: w ostatnich latach najczęściej tego typu problemy mają kolarze albo lekkoatleci, a prawda o tym procederze zostaje ujawniona dopiero po latach.
Największą aferą ostatnich lat było bez wątpienia ostateczne przyznanie się do stosowania dopingu wielokrotnego zwycięzcy najbardziej prestiżowego kolarskiego wyścigu Tour de France Lance'a Armstronga i ostateczne pozbawienie go tytułów. To zdarzenie kładzie się cieniem na całym świecie sportu, bo tylko podgrzewa atmosferę podejrzliwości wobec innych sportowców, którzy opierają swoją karierę na znakomitym przygotowaniu fizycznym, a dotąd jeszcze nigdy nie zostali złapani na dopingu.
Odrębną kategorię stanowią jednak udowodnione sportowcom przypadki, w których za namową osób trzecich sami zainteresowani przegrywali swoje spotkania by gracze bukmacherscy mogli zarobić duże pieniądze. Z punktu widzenia samego
bukmachera jest to duży problem, bo nie dość, że użytkownicy wygrywając spore pieniądze w sposób nieuczciwy to jeszcze w dodatku odium skandalu spada właśnie na firmy organizujące zakłady.
W końcu od wielu lat mówi się o tym, że największym problemem sportu są krążące wokół niego wielkie pieniądze, które sprawiają, że niektórzy nie są w stanie powstrzymać się przed pokusą zarobienia dużych pieniędzy na boku. Rewersem tej sytuacji jest coraz większa popularność wszelkich stron z ustawionymi meczami, na których po uiszczeniu odpowiedniej kwoty pieniężnej podaje się przed startem spotkania które spotkania są ustawione. Zazwyczaj autorzy takich stron nie mają żadnych informacji po prostu wyłudzając pieniądze od graczy.
Przez długi czas to Włochy były najpopularniejszym skojarzeniem gdy myślano o ustawionych spotkaniach piłkarskich. Calcio niestety zapracowało sobie na ten status kilkoma aferami: Totonero z 1980 roku w trakcie której dwa wielkie zespoły Milan i Lazio zostały relegowane do Serie B, w 2000 roku gdy ukarano ośmiu zawodników Atalanty i Pistoiese, w tym późniejszego znakomitego trenera Juventusu Massimiliano Allegriego, degradacja Genoi do Serie C w 2005 roku z przekupienie zawodników rywali w ostatnim meczu sezonu, a także najświeższej, bo ujawnionej w 2006 oku aferze calciopoli, która zakończyła się zdegradowaniem Juventusu do Serie B, w której wystartował z -17 punktami.
Afery hazardowe nie są jednak domeną wyłącznie kraju z Półwyspu Apenińskiego, bo do podobnych dochodziło w Anglii (1964, 1999), Niemczech (2005) czy krajach skandynawskich (Finlandia 2011). W 2009 roku niemiecka policja aresztowała kilkanaście osób podejrzanych o ustawianie meczów w różnych krajach na drugim szczeblu rozgrywkowym. O wielu tego typu aferach pewnie nic nie wiemy, a część nie została udowodniona jak choćby rzekoma próba ustawienia spotkania półfinałowego w sezonie 2007/2008 w Lidze Europy.
Głośne afery miały też miejsce w innych sportach. W koszykarskiej NBA do dziś niesławą okryty jest były sędzia Tim Donaghy, który wykorzystywał znajomości w środowisku, a czasem nawet to, że sam sędziował dane spotkanie do
obstawiania meczy u bukmachera. W 2007 roku sam zainteresowany przyznał się do zarzuconych mu czynów i został skazany na 15 miesięcy pozbawienia wolności. Na aferze mocno ucierpiał wizerunek samej ligi, która musiała się z niej podnosić kilka lat.
Wiele niedobrego działo się także wokół baseballu, nie tylko w tak egzotycznych ligach jak chińska (2008,2009), ale także w najbardziej prestiżowej amerykańskiej MLB w sezonie 2012/2013. Od 2000 roku mieliśmy do czynienia z kilkoma skandalami bukmacherskimi w krykiecie, który jest popularną dyscypliną szczególnie w byłych krajach Commonwealth. Ustawianie meczów dotyczy już nawet jednej z najmłodszych dyscyplin sportowych jaką jest E-sport. Od 2010 roku mieliśmy do czynienia z przynajmniej czterema przypadkami, w których gracze lub drużyny oskarżone o oszukiwanie zostały wyeliminowane z turnieju.
Tradycyjnie sportami najbardziej podatnymi na wszelkie propozycje łapówkarskie są dyscypliny indywidualne, w których o wyniku zdarzenia decyduje postawa pojedynczego zawodnika. Do boksu już tak mocno przywarła opinia sportu nieczystego, że motyw celowego podstawienia się zawodnika jest wykorzystywany bardzo często w filmach, wystarczy wspomnieć najpopularniejszy film Guya Ritchie "Porachunki" czy "Snake Eyes" Briana de Palmy z 1998 roku.
Na aż dwóch igrzyskach olimpijskich w 2012 i 2016 roku doszło do wydalenia kilku sędziów z powodu kontrowersyjnych decyzji arbitra, a w 2012 roku nawet zmieniono pierwotny wynik jednej z walk z powodu nieprzestrzegania regulaminu przez sędziego. Dużo niedobrego dzieje się też w tenisie gdzie kilku graczy zostało zwyczajnie zdyskwalifikowanych, najbardziej znanymi graczami są Austriak Daniel Koellerer i Włoch Poritio Starace. Wielu graczy miało w przeszłości opinię zawodników oszukujących jak choćby Nikolaj Davidenko, ale mimo dochodzenia, choćby w sprawie spotkania w Sopocie w 2007 roku z Argentyńczykiem Arguello w czasie którego na giełdzie zakładów przyjęto ponoć 7 milionów euro na wygraną rywala Rosjanina, nigdy niczego mu nie udowodniono.
Jak uchronić się przed fixem?
Wielu obserwatorów twierdzi, że samo zagrożenie ustawianiem meczów sprawia, że sport zupełnie nie nadaje się do typowania innego niż czysto rekreacyjne. Duża ilość wpadek związanych z ustawianiem meczu sprawia również, ze kolejne spotkania są tym mocniej śledzone przez opinię publiczną, a każde niespodziewane zdarzenie jest rozpatrywane w kategoriach sprzedaży spotkania.
Czym innym jest jednak słabsza gra czołowej drużyny, która z jakichś przyczyn akurat danego dnia spisuje się słabo, a co innego oddanie spotkania bez walki co zdarza się jednak w mało znanych rozgrywkach, które nie interesując prawie nikogo. Podstawową radą jaką można udzielić początkującym graczom jest dokładne śledzenie wszelkich informacji związanych zwłaszcza ze sportami indywidualnymi, które należy analizować przede wszystkim ze względu na motywację danego zawodnika.
Sprawdź:
Im bardziej popularny sport i rozgrywki tym mniejsze zagrożenie tego, że mecz zostanie ustawiony. Wokół najbardziej prestiżowych rozgrywek i tak kręcą się ogromne pieniądze, a ewentualne wykrycie afery mogłoby mieć opłakane skutki dla zainteresowanych, tak jak oszustwo w ostateczności nie opłaciło się Lance'owi Armstrongowi czy zdyskwalifikowanym tenisistom.
Przy okazji nie należy wierzyć również w cudowne serwisy, które dają dostęp do ustawionych spotkań jeszcze przed ich rozegraniem. Gdyby ich autorzy rzeczywiście mieli tego typu informacje prawdopodobnie nie dzieliliby się nimi z nikim prócz najbliższych osób choćby po to by nie wzbudzać podejrzeń.
Nota prawnaWymieniamy podmioty, które uzyskały zezwolenie Ministra Finansów na urządzanie i prowadzenie działalności w zakresie zakładów wzajemnych przez sieć Internet. Wszystkie one działają legalnie w Polsce. Gra u nielegalnych bukmacherów podlega karze. Hazard może uzależniać i jest przeznaczony wyłącznie dla osób pełnoletnich (18+). Star - Typ Sport Zakłady Wzajemne Sp. z o.o. z siedzibą w Katowicach (KRS: 0000080269, NIP: 642-21-87-001, REGON: 273378209) - zezwolenie z dnia 21 lutego 2012 r. nr SC/12/7251/11-6/KLE/2011/5540/12; FORTUNA online zakłady bukmacherskie Sp. z o.o. z siedzibą w Cieszynie (KRS: 0000002455, NIP: 548-11-92-629, REGON: 070707400) – zezwolenie z dnia 23 stycznia 2012 r. nr SC/12/7251/10/WKC/11-12/5565; BEM Operations Limited z siędzibą na Malcie, Level 3, Tagliaferro Bussines Centre, Gaiety Lane, Sliema, działająca przez przedstawiciela: Pejot 1 Sp. z o.o., ul. Powstańców Śląskich 52D, 53-333 Wrocław (KRS:0000573383) - zezwolenie z dnia 26 września 2018 r. nr PS4.6831.11.2017. eWinner Sp. z o.o. z siedzibą w Gdyni (KRS: 0000692778, NIP: 5862321957, REGON: 368141505) - zezwolenie z dnia 30 października 2018 r. na okres 6 lat o numerze PS4.6831.29.2017. BetFan sp. z o.o. Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (KRS: 0000727637, NIP: 5252747132, REGON: 369967041) - zezwolenie z dnia 29 października 2018 r. nr PS4.6831.3.2018. Cherry Online Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (KRS:0000678163, NIP: 1132942188, REGON: 367291480) - zezwolenie z dnia 28 czerwca 2018 r. nr PS4.6831.26.2017. TOTOLOTEK S.A. z siedzibą w Warszawie (KRS: 0000027214, NIP: 524-03-02-341, REGON: 010333455) - zezwolenie z dnia 20 czerwca 2013 r. nr AG/9/7251/8/LBU/2012/2013/RD61485; TOTALbet Zakłady Bukmacherskie Sp. z o.o. (KRS 0000662497, REGON 366521110) - zezwolenie z dnia 22 marca 2018 r. nr PS4.6831.15.2017. LV BET Zakłady Bukmacherskie Sp. z o.o. z siedzibą w Katowicach (KRS: 0000534588, NIP: 954-275-17-76, REGON: 360297047) - zezwolenie z dnia 13 maja 2016 r. nr PS4.6831.9.2016.EQK;. E-TOTO Zakłady Bukmacherskie Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (KRS 0000370248, NIP 5272639256, REGON 142666660) - zezwolenie z dnia 28 listopada 2014 r. nr AG9(RG3)/7251/15/KLE/2013/17; . SUPERBET Zakłady Bukmacherskie Sp. z o.o. z siedzibą w Katowicach (KRS: 0000666114, NIP: 9542775133, REGON: 366704393) - zezwolenie z dnia 18 października 2019 r. nr. PS4.6831.5.2019; . Bukmacherska Sp. z o.o z siedzibą w Warszawie, przy ul. Wąchockiej 1F (KRS:0000806643; NIP: 5272907780;) - zezwolenie z dnia 9 grudnia 2020 r. nr PS4.6831.1.2020