Znany piłkarz idzie do sądu z byłym klubem. W tle kontrowersyjny przepis. Czy powstanie „Prawo Furmana”?

- Wisła Płock żegna się z Dominikiem Furmanem. Na mocy uchwały PZPN po spadku do niższej klasy rozgrywkowej jego kontrakt został rozwiązany. Dziękujemy za wieloletnie reprezentowanie naszych barw i życzymy powodzenia w przyszłości – głosił komunikat klubu na Twitterze z dnia 7 lipca 2023 roku.

W tym czasie klub i kibice „Nafciarzy” otrzepywali się po nokaucie jakim był sensacyjny spadek z Ekstraklasy. Wisła radziła sobie świetnie w rundzie jesiennej sezonu 2022/2023, ale gigantyczne załamanie formy po wznowieniu rozgrywek wiosną spowodowało, że na mecie trzeba było witać się z I ligą.

Po szokującym spadku szybko z Płockiem pożegnał się Jakub Rzeźniczak. Za „porozumieniem stron” swoją umowę rozwiązał inny czołowy piłkarz – Rafał Wolski. Porozumienia nie było jednak pomiędzy zarządem a Furmanem. Ten miał jeszcze przez rok ważny kontrakt. Chciał zostać, obniżyć swoje zarobki i pomóc w awansie. Ale strony nie doszły do porozumienia ws. obniżenia pensji, a w zasadzie miały nawet nie rozpocząć takich rozmów. Jak twierdzi zawodnik – w Płocku już go nie chciano.

Emocjonalny wpis o pożegnaniu Furmana przez Wisłę zamieścił jego teść: - Zupełnie nie rozumiem polityki klubu, w którym trzyma się na siłę ludzi, którzy nie chcą z nim być, a wyrzuca się zawodnika, który dla tej drużyny poświęcił połowę swojej piłkarskiej kariery. Dominik jest do tego stopnia zrozpaczony i zniesmaczony działaniami zarządu, że poważnie rozważa zakończenie gry w profesjonalną piłkę, bo to, co się wydarzyło, z profesjonalizmem nie ma nic wspólnego - napisał Marek Graczykowski.

Wisła wykorzystała obowiązującą uchwałę PZPN, o czym szerzej za chwilę, i w tym kontekście nie można jej wiele zarzucić. Z drugiej strony Furman rozegrał w jej barwach aż 197 spotkań w Ekstraklasie - najwięcej w historii klubu. To w jej barwach wrócił do reprezentacji Polski, czuł się z nią mocno związany i uważa, że zasługiwał na coś więcej. Pożegnanie było jednak bardzo gorzkie.

- Nikt finalnie nie rozmawiał ze mną o obniżce pensji. Byłem gotowy na duże ustępstwa, ale klub mówił tylko o rozwiązaniu kontraktu albo zgodnie z tym przepisem, albo za takim „porozumieniem stron”, że to ja jestem winny, drużyna spada, a chciwy piłkarz ucieka z tonącego okrętu. Ja chciałem zostać i pomóc drużynie. Nie pozwolono mi na to, spychano decyzję na innych i potraktowano bez szacunku, choć wcześniej wiele razy pokazywałem, że na klubie mi zależy - mówi nam Furman.

Dziś zawodnik nie chce odpuścić tego, w jaki sposób został potraktowany. Zamierza pokazać, jak przepisy „chronią” polskich piłkarzy. Stąd sprawa, którą założył w Piłkarskim Sądzie Polubownym PZPN. Strony czekają na termin rozprawy.

Wróćmy na chwilę do zdania z twitterowego komunikatu o pożegnaniu Furmana: „Na mocy uchwały PZPN po spadku do niższej klasy rozgrywkowej jego kontrakt został rozwiązany”.

Wspomniana uchwała daje klubowi możliwość jednostronnego rozwiązania kontraktu z zawodnikiem, gdy klub został zdegradowany - w przypadku Wisły Płock z Ekstraklasy do I ligi. Wówczas - bez względu na to, jak długo obowiązujący jest kontrakt zawodnika - klub może go rozwiązać za odszkodowaniem w wysokości miesięcznego wynagrodzenia.

W przypadku Furmana Wisła Płock musiała więc uregulować mu wszystkie zaległości i wypłaty przysługujące za sezon 2022/23 plus lipcową z ostatniego roku kontraktu. W myśl tych przepisów pomocnikowi przepadły zarobki z jedenastu miesięcy ostatniego roku umowy.

- Wprowadzone, najpewniej pod naciskiem klubów, rozwiązanie jest sprzeczne z regulacjami FIFA. Kilka lat temu prowadziłem sprawę, będąc po stronie klubu, który wykorzystując ten przepis, rozwiązał kontrakt z zawodnikiem zagranicznym. Zawodnik, pomijając organy jurysdykcyjne PZPN, które nie są uznawane przez FIFA, skierował do niej sprawę o odszkodowanie. Ta zasądziła na jego rzecz pełne wynagrodzenie za rok kontraktu. Polski klub, który prawidłowo zastosował przepis PZPN o rozwiązaniu kontraktu po spadku klubu do niższej klasy rozgrywkowej, został zmuszony do zapłaty wynagrodzenia zawodnikowi, z którego usług przez rok nie korzystał – mówi nam adwokat Marcin Kwiecień, który prowadzi sprawę Furmana, a kilka lat temu wygrał milionowe odszkodowanie dla Sebino Plaku od Śląska Wrocław.

Prawnik twierdzi, że w orzeczeniu organ jurysdykcyjny FIFA stwierdził w sposób nie budzący wątpliwości, iż przepis jest niezgodny z regulacjami FIFA. Te muszą być obligatoryjnie uwzględniane w przepisach wprowadzonych przez krajowe federacje. PZPN został powiadomiony o tym fakcie. Pomimo upływu kilku lat przepis w niezmiennej formie nadal obowiązuje.

Kluby opuszczające Ekstraklasę regularnie z niego korzystają, ale tylko w przypadku Polaków. Jeśli nie dogadają się z obcokrajowcami, muszą szanować ich kontrakt - jak np. Lechia Gdańsk umowę Dusana Kuciaka, który ogląda mecze co najwyżej z trybun. Gdyby klub próbował rozwiązać kontrakt w ten sposób co Wisła kontrakt Furmana, najpewniej przegrałby sprawę o odszkodowanie w FIFA. Wszystko rozbija się o to, że sprawa Furmana rozstrzyga się na płaszczyźnie przepisów krajowych, a Kuciaka byłaby rozwiązywana o uchwały międzynarodowe.

Furman chce dowieść, że przepis dyskryminuje polskich zawodników w takim sensie, że nie mogą bronić swoich praw przed organami FIFA, a jedynie przed Piłkarskim Sądem Polubownym, który orzeka wg przepisów PZPN, i który wzbudza kontrowersje co do swojego ukształtowania - zasad parytetu w składach orzekających - o czym za chwilę.

- Zawodnik uznał, iż działanie klubu narusza jego prawa i zdecydował się skierować sprawę do Piłkarskiego Sądu Polubownego. Zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami, zawodnik po otrzymaniu oświadczenia klubu o rozwiązaniu kontraktu, złożył pozew o ustalenie bezskuteczności tego oświadczenia. Złożenie takiego pozwu „zawiesza” skutki oświadczenia o rozwiązaniu kontraktu czyli de facto zawodnik i klub powinni wykonywać względem siebie wszystkie prawa o obowiązki objęte kontraktem. Niestety Wisła Płock odmawia przywrócenia zawodnika do treningów, a zawodnik w takiej sytuacji jest bezradny – uważa Kwiecień, który zamierza przedstawić sprawę również w FIFA.

Zdaniem Furmana przepis na mocy, którego rozwiązano z nim kontrakt, poza wadliwością prawną, jest wysoce niesprawiedliwy również dlatego, że tylko jedna ze stron mogła go wykorzystać. Trudno nie znaleźć w takim rozumowaniu logicznych przesłanek. Zawodnik związał się z klubem długoletnim kontraktem, podporządkował temu swoją sytuację rodzinną czy mieszkaniową, a kontrakt został rozwiązany mimo że piłkarz wykonywał swoje obowiązki – wierzymy, że najlepiej jak potrafił.

Dlaczego ten przepis nie dotyczy trenerów czy działaczy? Przecież spadek klubu do niższej klasy rozgrywkowej to zawsze wypadkowa działań wszystkich osób zaangażowanych w działalność organizacji, a nie tylko piłkarzy, albo jednego piłkarza jak w tym wypadku, bo z innymi osiągnięto porozumienie.

Poza tym należy wziąć pod uwagę, iż piłkarz podpisuje kontrakt w określonej sytuacji, kiedy jest w dobrej formie i może mieć oferty z innych klubów. Wybierając daną ofertę umawia się z klubem na określony czas trwania kontraktu i ma prawo oczekiwać, że zostanie on w całości zrealizowany. Oczywiście, po spadku budżet klubu w niższej klasie rozgrywkowej jest znacząco uszczuplony, a pensja zawodnika ustalona na poziomie ekstraklasowym. Uchwała pozwalająca na jednostronne rozwiązywanie kontraktów ma rozłożyć parasol finansowy nad odciętym od kasy z praw tv klubem – to najprostsze wytłumaczenie. Ale odpowiedzialność spada tylko na polskiego zawodnika.

Czy Furman ma w ogóle szanse na wygranie takiej sprawy? Dochodzimy tutaj do innej ważnej kwestii: rozstrzygania sporów kontraktowych pomiędzy zawodnikami a klubami.

- Piłkarski Sąd Polubowny PZPN, rozstrzygający czasami wielomilionowe spory, jest ukształtowany niezgodnie z zaleceniami FIFA z uwagi m.in. na brak realizacji zasady parytetu w składach orzekających, brak parytetu w wyborze prezydium sądu oraz brak niezależnego organu odwoławczego, do którego można się odwołać od orzeczenia Piłkarskiego Sądu Polubownego – mówi Kwiecień.

W skrócie chodzi o to, że w składach orzekających i prezydium sądu powinna być zapewniona równa liczba przedstawicieli zawodników i klubów. W każdym składzie trzyosobowym jest przewaga 2:1 dla przedstawicieli klubów, co budzi poważne wątpliwości co do obiektywności składów orzekających i równych szans stron postępowania.

W środowisku od dawna mówi się, że Piłkarski Sąd Polubowny jest organem niewydolnym i wymaga zdecydowanej reformy. Średni czas trwania prostej sprawy o zapłatę to około dwa lata! Postępowanie przed tym sądem - w przeciwieństwie do FIFA, gdzie posiedzenie jest zdigitalizowane i odbywa się tylko w formie online - jest odpłatne i czasochłonne. Część arbitrów nie zna specyfiki piłki nożnej przez co zapadają czasem absurdalne orzeczenia. Również to ma powodować, iż zawodnicy zagraniczni pomijają organy jurysdykcyjne PZPN i dochodzą sprawiedliwości przed FIFA.

Nie mamy pojęcia, jak zakończy się sprawa Furmana, ale widzimy absurdy przepisu na który powołała się Wisła Płock i niewiele uzasadnień dla istnienia go w takiej formie. Regulacja wydaje się wysoce niesprawiedliwa (Polak a obcokrajowiec), a korzystanie z niej prowadzi do nadużyć. Pytanie co by było, gdyby podobne uprawnienia dać zawodnikom? W końcu ich sytuacja sportowa też pogarsza się w związku ze spadkiem, a część z nich mogłaby spokojnie znaleźć zatrudnienie w klubach na wyższym poziomie rozgrywkowym. Jak wtedy zachowałyby się kluby, które chciałyby zatrzymać konkretnego piłkarza, a on wybrałby rozstanie? W obecnej sytuacji to one zdają się mieć znacznie większą władzę nad swoim pracownikiem.

Może opisana sprawa to zmieni i za jakiś czas będziemy mówić o „Prawie Furmana”?