Czym są kursy bukmacherskie?
Kursy bukmacherskie to oddanie prawdopodobieństwa na zaistnienie danego zdarzenia u bukmachera. Kurs pokazuje szanse na to, że jakieś wydarzenie będzie miało miejsce, na przykład dany zespół wygra mecz. Niski kurs wystawiony na jakąś drużynę lub zawodnika świadczy o tym, że jest on faworytem. Analogicznie, im wyższy kurs, tym prawdopodobieństwo triumfu będzie mniejsze.
Na podstawie kursu wylicza się także ewentualną wygraną w zakładach bukmacherskich. Im niższy kurs, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia danego zdarzenia, lecz wiąże się to z niższą ewentualną wygraną. Jeśli prawdopodobieństwo spełnienia się jakiegoś scenariusza jest nikłe, tym wyższy będzie kurs, ale też i potencjalna kwota, która może trafić na konto gracza. Przy obstawianiu w zakładach bukmacherskich i obliczaniu potencjalnej wygranej należy pamiętać o potrącanym podatku od gier hazardowych. Niektórzy operatorzy, jak na przykład Betclic oferują jednak zwolnienie z tej kwoty i możliwość typowania bez podatku.
Jak czytać kursy bukmacherskie?
Kurs bukmacherski to jedno z podstawowych pojęć, które warto poznać na początku swojej przygody z zakładami bukmacherskimi. Jak już wspomnieliśmy, dzięki kursom bukmacherskim możemy odczytać prawdopodobieństwo rozstrzygnięcia danego zdarzenia. Im kurs jest wyższy, tym szanse na dane rozstrzygnięcie są mniejsze. Jeśli kurs spada, to rośnie prawdopodobieństwo skuteczności danego typu.
Jest to dość prosta zależność, która przekłada się na całą istotę działania zakładów bukmacherskich. Mając mniejsze prawdopodobieństwo wystąpienia danego wyniku, gracz może więcej wygrać. W końcu podejmie ryzyko większe, niż typując bardziej możliwe rozstrzygnięcie. Analogicznie sytuacja wygląda w drugą stronę - jeśli typujemy “pewniaka”, to potencjalny zysk będzie mniejszy, tak jak - przynajmniej w teorii - ryzyko przegranej.
Co ważne, kursy nie dotyczą tylko i wyłącznie wyniku meczu, ale także strzelców, goli, rzutów rożnych, rzutów karnych, setów, czy gemów w zależności od dyscypliny sportu. Doświadczeni typerzy poświęcają czas na analizę kursów bukmacherskich u legalnych operatorów, by znaleźć opcje, która przyniesie im wyższą ewentualną wygraną. Kursy mogą się różnić w zależności od firmy, którą wybierzemy, a ma na to wpływ na przykład marża bukmacherska. Kursy mogą zmieniać się również nawet kilkakrotnie w trakcie dnia. Dlaczego? Może zdarzyć się, że jeden z zespołów z górnej części tabeli miał zmierzyć się z tak zwanym "ligowym średniakiem", lecz dzień przed meczem kontuzji doznał kluczowy gracz. W takim wypadku kursy bukmacherskie na obie drużyny mogą ulec zmianie. Na faworyta - zwiększy się, a na underdoga - zmniejszy.
Jakie są rodzaje kursów bukmacherskich?
To jak wyznacza się kursy bukmacherskie, opiszemy nieco dalej, ale warto zaznajomić się również z zapisami kursu bukmacherskiego. Te różnią się od siebie w wielu obszarach świata, choć koniec końców oznaczają dokładnie to samo.
Kursy bukmacherskie - dziesiętne
To najpopularniejszy format zapisu kursów bukmacherskich, który funkcjonuje m.in. u wszystkich legalnych bukmacherów w Polsce. W tej formule kursy bukmacherskie przedstawia się jako np. 2.30, 15.00, 1.15 itp. Mnożąc tego typu kursy razy stawkę zakładu, otrzymujemy wynik potencjalnej wygranej. Warto pamiętać, że w naszym kraju obowiązuje 12% podatek od gier hazardowych, dlatego należałoby jeszcze pomniejszyć ewentualną wygraną o kwotę podatku.
Kursy bukmacherskie - ułamkowe
Kolejna forma zapisu kursów, to zapis ułamkowy. Popularny jest on między innymi na Wyspach Brytyjskich. W tej formule zapis kursu bukmacherskiego wygląda nieco inaczej: 5/4, 1/10, 11/5. Jak wyznaczyć kurs bukmacherski, znany z dziesiętnej formy, z tego zapisu? W tym przypadku można posłużyć się wzorem (kurs + 1) x stawka kuponu = potencjalna wygrana.
Kursy bukmacherskie - amerykańskie
W przypadku kursów amerykańskich zapis może wydawać się nieco bardziej skomplikowany, ale ostatecznie jest to dość czytelny sposób przedstawiania kursu, który może wyglądać tak: +140, +210, +300. Istnieje wzór, za pomocą którego wyliczymy ewentualny zysk na podstawie takiego kursu. Wygląda on tak: (1 + kurs/100) x stawka kuponu = potencjalna wygrana.
Kursy bukmacherskie - pozostałe
Istnieją również inne formy zapisu kursów bukmacherskich, jak malezyjskie, hongkońskie, czy indonezyjskie. Są to przede wszystkim formy zapisu stosowane w akcji, które są pewnymi modyfikacjami wersji opisanych powyżej. Dla polskich graczy nie muszą być one jednak tak ważne.
Jak bukmacherzy wyznaczają kursy bukmacherskie?
Wyznaczanie kursów bukmacherskich nie jest zadaniem tak prostym, jak mogłoby się wydawać. Zatem jak
legalni bukmacherzy wyznaczają kursy? Zacząć trzeba od tego, że w pierwszej fazie tego procesu sporo zależy od algorytmu komputerowego, który analizuje i oblicza prawdopodobieństwo wyniku na podstawie wprowadzonych danych.
Pod uwagę branych jest wiele czynników, zaczynając od tych technicznych, a kończąc nawet na doniesieniach na temat danego wydarzenia. Przykładowe dane do analizy to:
- Jaki jest typ zakładu (dwudrogowy, trzydrogowy itp.)?
- Jaka jest marża bukmachera?
- Kto z kim gra?
- Jaka jest forma drużyn/zawodników?
- Jak wygląda historia spotkań?
- Jaki jest bilans spotkań w konkretnej sytuacji (dom/wyjazd)?
- Jakie są przewidywane składy?
Tych danych są tak naprawdę setki, a ich wartość i znaczenie są dokładnie ustalane. Co ważne, obliczenia komputerowe są niezwykle ważne, ale nie są one ostatecznym wyznacznikiem tego jak bukmacher wyznacza kursy bukmacherskie. Warto też wiedzieć, że schemat kalkulacji samych kursów nie jest jednym, sztywnym wzorem. Może się zmieniać w zależności od dyscypliny, rodzaju zawodów itp. Należy także wziąć pod uwagę czynnik ludzki i indywidualną wiedzę analityka sportowego.
Kursy bukmacherskie a marża bukmacherska
Na początku tego tekstu użyliśmy sformułowania "marża bukmacherska". Najwyższy czas wyjaśnić, co to jest i jaki ma wpływ na kursy bukmacherskie. Mówiąc w dużym skrócie, jest to prowizja, którą pobiera dla siebie bukmacher od każdego zdarzenia. Stosuje ją każdy, legalny operator, a wynosi ona kilka procent, najczęściej 2-5 procent w zależności od firmy, czy rodzaju obstawianego zdarzenia.
Co wpływa na wysokość marży bukmacherskiej? Na przykład dyscyplina sportowa, ponieważ wyższą marżę można spotkać w dyscyplinach amerykańskich, a najwyższą w niszowych ligach. Oprócz tego warto pamiętać, że marża jest ustalana indywidualnie przez danego operatora. Mniejsi z legalnych bukmacherów mogą oferować niższą marżę niż konkurencja, by przekonać do siebie jak najwięcej klientów. Na marżę ma też wpływ m.in. rodzaj zakładu, czy liczba wyników na rynku.
Kto ustala kursy bukmacherskie?
Zatem jeśli obliczenia na podstawie określonych danych, to jedynie część pracy, kto ustala kursy bukmacherskie w ich końcowym kształcie? Tym zajmuje się oddsmaker, czyli osoba odpowiedzialna za określanie kursów bukmacherskich.
W Polsce oddsmakera nazywa się także analitykiem sportowym. To właśnie on, przy pomocy opisanych wyżej algorytmów, ostatecznie ustala, jak wyglądają kursy bukmacherskie. Jakie cechy musi mieć taka osoba? Poza świetnym rozumieniem matematyki, statystyki i umiejętnością korzystać z odpowiednim algorytmów, musi także znać się na określonej dyscyplinie czy powierzonej mu lidze.
Analitycy najczęściej pracują w zespołach, zatem nie jest tak, że jedna osoba odpowiada za całą ofertę kursów bukmacherskich. O tym, jak wyglądają kursy bukmacherskie u poszczególnych firm, decydują zatem oddsmakerzy. Dlatego, że w ich pracy dużą wagę odgrywa też czynnik ludzki, mamy do czynienia z pewną różnorodnością kursów u poszczególnych bukmacherów.
Czym są valuebet i surebet?
Doświadczeni typerzy z pewnością znają oba określenia. Dla początkujących typerów wyjaśnimy, że valuebet to zakład wartościowy, a surebet to zakład, który daje stuprocentową szansę na wygraną. Na czym dokładnie polegają i dlaczego wspominamy o nich przy temacie kursów bukmacherskich?
Valuebet to sytuacja, w której analitycy sportowi wystawili na dane wydarzenie zawyżony kurs. Krótko mówiąc, dla gracza to dobra okazja, by spróbować
ograć bukmachera. Zilustrujmy to. Załóżmy, że kurs na zwycięstwo drużyny X z Y powinien wynosić 1.85, a bukmacher na swojej stronie wystawił na nie kurs 2.25. Zanim zostanie to zauważone i poprawione przez analityka, część graczy może skorzystać z wyższego kursu na zdarzenie z większym prawdopodobieństwem.
Znalezienie surebetów jest nieco trudniejszym zadaniem, ponieważ mamy z nimi do czynienia, gdy dwie firmy bukmacherskie popełnią błąd i wystawią niewłaściwe kursy na dane zdarzenia. Mowa tutaj o obstawianiu przeciwnych sobie wydarzeń w taki sposób, aby niezależnie od wyniku wyjść na plus. Znów posłużmy się przykładem. Mamy mecz tenisistów X i Y. U jednego bukmachera wygraną X można obstawić po 2.20, a u drugiego wygraną Y po 2.30. Jeśli postawi się na te dwa zakłady po 100 PLN, to gracz zawsze będzie „do przodu”. W przytoczonym przykładzie należałoby jednak uwzględnić także 12% podatek.
Podsumowując temat wygranych dzięki surebetom, są to kwoty na tyle małe, że doświadczeni typerzy znacznie więcej czasu poświęcają na dogłębną analizę drużyn i statystyk zawodników, niż szukanie 24/7 pomyłki bukmachera. Trzeba jednak powiedzieć jasno, że bukmacherzy dość rzadko pozwalają sobie na podobne wpadki i szukanie valuebetów i surebetów może zająć nawet kilkanaście miesięcy.
Wyznaczanie kursów bukmacherskich - podsumowanie
Jak widać, określanie kursów bukmacherskich jest zadaniem złożonym, które wymaga sporej wiedzy, i to nie tylko czysto typerskiej. Na końcowy kurs bukmacherski składa się wiele czynników, od twardych danych statystycznych, po analizę tego, jak dany zespół czy zawodnik może zachować się w określonej grze.
Jeśli zastanawialiście się, jak powstają kursy bukmacherskie, to tak naprawdę nie ma tylko jednego, sztywnego schematu działań. Koniec końców decyduje bowiem człowiek, co ma przełożenie na ostateczny kształt kursów bukmacherskich. Nie jest to więc tylko matematyczna wyliczanka, choć rachunek prawdopodobieństwa i statystyka odgrywają tutaj dużą rolę.